Đất trồng là gì? Khác biệt gì so với đất thông thường? Đất là một trong những yếu tố quan trọng được tạo nên bởi tự nhiên. Nó có ý nghĩa rất đặc biệt đối với con người trên Trái Đất. Tuy nhiên, không có quá nhiều người biết rõ về những kiến thức liên quan đến các loại đất trồng. Chính vì thế, trong bài viết hôm nay sẽ cung cấp tới các bạn đọc một số nội dung liên quan về đất trồng .
Đất trồng là gì?
Đất trồng là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ trái đất được hình thành bởi tạo hóa mà trên đó thực vật có thể sinh sống và sản xuất ra sản phẩm nông sản. Thành phần chính trong đất trồng là gì? Thành phần gồm:
+ Phần rắn: Gồm thành phần hữu cơ và vô cơ cung cấp dinh dưỡng cho cây;
+ Phần lỏng: Cung cấp nước cho cây phát triển mạnh khoẻ;
+ Phần khí: Oxi, nitơ và CO2 sẽ cung cấp cho cây.
Các dạng đất để trồng trọt phổ biến tại Việt Nam
Sau khi tìm hiểu đất trồng là gì thì ngay sau đây, chúng ta sẽ học cách phân loại chúng dựa trên tính chất hóa học và đặc tính của chúng.
Đất thịt
Đất thịt là loại đất trồng cây tốt nhờ có tính chất trung gian giữa đất cát và đất sét. Thành phần cơ giới chứa khoảng 30 – 50% mùn, 25 – 50% cát, 10 – 30% sét. Các trường hợp thành phần chứa nhiều cát hơn thì là đất thịt nhẹ còn nhiều đất sét hơn thì là đất thịt nặng.
Muốn đất thịt trở thành một loại đất trồng cây chất lượng tốt nhất thì bạn cần tiến hành cải tạo định kỳ như sau:
- Bón phân: các loại phân chuồng hoại mục, phân xanh, chất mùn.
- Không nên để đất trồng quá khô hoặc quá ẩm.
- Trồng luân phiến các giống cây cho hợp lý.
- Làm luống trồng cao giúp thoát nước thuận tiện hơn.
- Không nên cày bừa nhiều sẽ làm mất các chất hữu cơ có trong đất.
Đất cát
Đất cát được sử dụng nhiều để trồng các loại cây lấy củ, cây ăn quả. Đặc điểm là có những hạt cát rời, thô, sạn. Thành phần cơ giới chứa khoảng 80 – 100% cát, 0 – 10% mùn, 0 – 10% sét.
Đất cát mặc dù được dùng khá phổ biến nhưng không thể phủ nhận một điều là nó khá nghèo dinh dưỡng. Vậy để biến nó thành loại đất trồng tốt ta phải làm như thế nào?
- Bón phân hỗn hợp NPK đa lượng.
- Bón nhiều phân hữu cơ đã hoại mục để làm tăng lượng mùn, các vi sinh vật.
- Bổ sung thêm đất sét, các loại bùn ao hồ hoặc tưới nước phù sa.
- Nên chọn trồng các giống cây phủ đất hoặc tạo phân xanh.
- Phủ xung quanh cây bằng các lớp rơm rạ, lá cây, cỏ khô để giữ ẩm.
Đất trồng dạng đất sét
Nhắc đến các mẫu đất thích hợp để trồng cây thì không thể bỏ qua đất sét. Với thành phần cơ giới chứa khoảng 50 – 100% sét, 0 – 45% cát, 0 – 45% mùn. Đất gì trồng cây tốt nhất? Bất cứ một loại đất trồng nào dù tốt đến đâu thì cũng sẽ bị giảm chất lượng sau các vụ canh tác. Đất sét cũng vậy, khoảng 6 tháng bạn nên tiến hành cải thiện bằng cách:
- Bón thêm vôi, phân xanh, phân chuồng trước khi gieo trồng cây.
- Nên pha thêm đất cát và tưới nước phù sa thô, nếu đất sét nặng quá.
- Hạn chế đào xới, cày đất nếu như không bắt buộc phải xới.
- Liên tục bón thêm phân xanh, rải cỏ lá vào đất thời điểm cây đang phát triển.
- Đất sét chứa hàm lượng mùn cao, giàu khoáng chất cho cây trồng
Đất phù sa
Đất phù sa được hình thành bởi sự phong hóa của đá và phân huỷ của xác động, thực vật dưới sự tác động bởi các yếu tố môi trường. Thường thì đất phù sa có nhiều tại những bãi bồi của các sông lớn, thành phần tự nhiên bao gồm đất keo và đất sét.
Vì đất phù sa có nhiều ưu điểm nổi bật nên bạn cũng không phải mất quá nhiều công sức cũng như thời gian để cải tạo. Bạn cần chú ý:
- Cho đất nghỉ ngơi sau khi thu hoạch bằng cách nhặt sạch cỏ, phơi nắng đất vài ngày.
- Luân canh các giống cây khác nhau để thay đổi đặc tính của đất trồng. Sau khi thu hoạch, nên để lại phần thân, rễ nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cho vụ sau
Cách phân biệt các dạng đất trồng
Sau khi tìm hiểu đất trồng là gì và xét về những loại đất trồng trên, người sử dụng sẽ cảm thấy phức tạp và không biết làm sao để phân biệt được chúng, vậy thì ngay sau đây lời giải đáp sẽ được hé mở.
Cách phân biệt đất thịt
Đất thịt có thành phần bao gồm cát, mùn và sét. Dễ nhận dạng thông qua:
- Ưu điểm: Đất có độ tơi xốp, thoáng khí, giữ nước và giàu chất dinh dưỡng tốt, giàu thành phần hữu cơ và chất mùn, dễ cày bừa.
- Nhược điểm: Nếu nó không cung cấp đủ độ ẩm thì đất dễ bị vỡ vụn, tưới nhiều nước quá lại dễ ngập úng.
Cách phân biệt đất cát
Đất cát có thành phần bao gồm trên 35% cát ; phù sa và đất sét chiếm ít hơn 15%. Có thể nhận diện chúng thông qua 2 yếu tố:
- Ưu điểm: Đất cát là đất trồng rất thoáng khí, thấm nước nhanh, dễ cày bừa nên tiết kiệm công sức và thời gian xử lý đất.
- Nhược điểm: Khi đất khô thì rời rạc nhưng lúc ướt thì dính bí chặt, khả năng giữ nước và phân kém, cỏ mọc nhanh, nghèo mùn.
Cách phân biệt đất sét
Loại đất trồng này bao gồm thành phần là các loại khoáng chất phyllosilicat giàu các oxide và hidroxit của silic và nhôm cũng như gồm một lượng lớn nước tham gia vào việc tạo cấu trúc và thay đổi theo từng loại đất sét. Nhận diện loại đất này thông qua:
- Ưu điểm là loại đất chứa hàm lượng mùn cao, ít bị rửa trôi, giàu khoáng chất cần thiết cho cây, khả năng giữ được nước và phân tốt, ổn định nhiệt độ đất.
- Nhược điểm: Độ thoáng khí trong đất thấp, khó thấm nước nên cây dễ úng nước, mùa khô đất dễ bị nứt nẻ, nghèo chất hữu cơ khiến cho rễ cây kém phát triển.
Cách phân biệt đất phù sa
Thành phần chính của đất phù sa sẽ bao gồm đất thịt và đất mùn, nhận diện đơn giản thông qua:
- Ưu điểm: Đất trồng phù sa có độ giữ nước vừa phải, không bị lẫn các tạp chất xấu, không phát sinh các côn trùng hoặc mầm cỏ, giàu chất dinh dưỡng cần thiết khiến cho cây trồng, có độ tơi xốp nhất định.
- Nhược điểm: Do các đặc tính mà đất sét sở hữu đều giúp cho cây trồng mau lớn và khỏe mạnh, nó đem lại năng suất cao nên loại đất này gần như không có điểm hạn chế gì.
Hướng dẫn cách chọn các dạng đất trồng là gì?
Thực hiện việc kiểm tra đất trồng là việc quan trọng trước khi trồng cây. Nếu nông dân phát hiện được vấn đề sớm của đất thì hoàn toàn có thể nhanh chóng sử dụng các loại phân bón chất lượng để phục hồi tình trạng cho đất. Vì vậy tiến hành kiểm tra, có thể xác định và phân loại đất trồng là vô cùng cần thiết. Một số cách cơ bản, đơn giản mà chúng ta đều có thể áp dụng, cụ thể phải kể tới là:
Dùng xẻng đào một phần đất cần kiểm tra
Có khá nhiều những thử nghiệm được thực hiện, từ đó giúp chúng ta xác định được loại đất mà mình đang kiểm tra là đất gì. Dùng xẻng kiểm tra đất trồng có dễ dàng hay không? Thật ra chỉ với một cái xẻng, tiến hành đào một phần đất ở vị trí mà chúng ta đang muốn kiểm tra, thông qua cách nhận biết thông thường cũng có thể xác định được. Cụ thể đó là:
- Khi dùng xẻng để phá vỡ bề mặt của đất khó khăn, đồng thời đất có tình trạng vón cục thì đây có thể chính là đất sét.
- Trong tình huống xẻng trượt đi một cách dễ dàng, đồng thời đất cũng không thể giữ lại, liên kết chặt chẽ với nhau thì đây thường là đất cát.
Dụng cụ đơn giản bằng một chiếc xẻng đã có thể giúp ta đảm bảo phần đất trồng mà mình đang kiểm tra, biết chúng là loại đất gì, có trồng trọt được hay không. Lúc này việc chủ động cải tạo, hay lựa chọn loại cây trồng cũng trở nên đơn giản, thuận lợi hơn.
Làm ướt và tạo thành một quả bóng
Lấy một lượng đất trồng vừa đủ vào lòng bàn tay, tạo thành một quả bóng và tiến hành bóp nó, tạo thành một dải đất ướt. Hãy giữ dải đất này thẳng đứng để có thể tiến hành quan sát sự ổn định của nó. Lúc đó việc có thể xác định được loại đát này là đất gì. Hình dạng giữ tốt thì đó chính là đất sét, song nếu dễ vỡ vụn thì khả năng có 50% cát.
Kiểm tra đất bằng những dụng cụ như lọ, muối ăn và giấy bút
Sử dụng một chiếc bình, lọ, chai cũng là cách giúp ta có thể kiểm tra được loại đất mà mình đang quan tâm là đất gì? Sử dụng bình, giấy, bút chì và muối ăn, thước kẻ trong quá trình thực hiện kiểm tra đất trồng có thể tiến hành với các thao nhanh chóng dưới đây:
- Đất khô đã chuẩn bị trước đó ta đổ vào bình sau đó cho nước vào, chú ý chừa lại không gian khoảng 1/3 từ vị trí mặt nước lên tới đỉnh của bình. Tiếp tục cho vào đó một thìa canh muối ăn sau đó đóng nắp bình lại.
- Tiến hành lắc mạnh bình đất trước đó đã chuẩn bị, chúng ta đợi trong khoảng thời gian từ 1 – 2 phút để chúng lắng xuống. Tất cả cát ở trong đất sẽ tự động lắng xuống.
- Thực hiện đo độ sâu của lớp đất trồng cát ở vị trí đáy bình, ghi chép lại cẩn thận thông số. Để bình đất qua đêm cho lắng xuống và không nên di chuyển nó. Phần đất sét và phù sa lúc này sẽ dần lắng xuống tạo thành các lớp.
- Ta sẽ thấy được đất tách làm ba lớp màu khác nhau, mỗi lớp cho ra 1 sắc độ đục trong nhất định. Ở lớp dưới cùng sẽ là đất cát, tiếp theo là phù sa và cuối cùng là đất sét.
Một số lưu ý khi lựa chọn dạng đất cho giống cây trồng
Để chuẩn bị cho việc trồng cây tốt nhất thì việc đầu tiên ta cần phải lưu ý là cách lựa chọn đất trồng. Đất được sử dụng cần phải phù hợp với loài cây và hoa mà bạn muốn trồng. Khi chọn đất nên chú ý độ kiềm vừa phải, tơi xốp, có dinh dưỡng hữu cơ, có độ ẩm trung bình và mật độ tương đối để cây dễ thoát nước
- Loại đất mà người nông dân thường được lựa chọn để trồng cây là đất thịt: Đất thịt có khả năng giữ nước tạo độ ẩm tốt;
- Bên cạnh đó thì đất sét pha cát cũng có khả năng giữ ẩm tốt, chúng thường được trộn cùng đất thịt để tạo độ tơi xốp cho cây dễ nảy mầm; thích hợp để trồng các loại cây không thay lá;
- Ngoài ra thì đất sét nhẹ pha cát có ưu điểm là giữ ẩm và chất dinh dưỡng tốt cũng được ưa chuộng.
Kết luận
Bài viết trên cung cấp thông tin về đất trồng và những mẹo hay để chọn đất và phân biệt chúng. Mong rằng những chia sẻ ấy sẽ hữu ích trong việc giúp bạn xây dựng khu vườn trĩu quả.
