Lúa mì hay tiểu mạch là cây lương thực thuộc nhóm cỏ được trồng từ vùng Levant và được trồng khắp nơi trên thế giới. Nhìn chung, đây là một loại lương thực quan trọng đối với con người. Quý độc giả hãy tìm hiểu những công dụng nổi bật nhất của thực phẩm qua những chia sẻ bên dưới.
Nguồn gốc cây lúa mì
Ban đầu lúa mì đến từ khu vực Tây Nam Á được gọi là Lưỡi liềm màu mỡ (nay là Trung Đông). Những loài thực phẩm hoang dã này đã được thuần hóa như một phần của nguồn gốc nông nghiệp ở vùng Thổ Nhĩ Kỳ màu mỡ. Loại cây trồng ngày càng có sức ảnh hưởng trên thế giới khi mang lại những công dụng tuyệt vời cho con người.
Cây lúa mì – Nguồn thực vật chính của cuộc sống
Hạt lúa mì là sản phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe con người. Có thể chế biến nhiều món ăn hàng ngày từ loại hạt này. Hạt tiểu mạch cũng rất dễ ăn nên cả gia đình đều có thể dùng để nấu ăn với chúng, không phụ thuộc vào đối tượng sử dụng.
Hầu hết mọi người đều biết đến hạt lúa mì là một loại thực phẩm phổ biến, nhưng ít ai biết rằng loại hạt nhỏ bé này lại có nhiều tác dụng không ngờ đối với sức khỏe người sử dụng. Và mì ống, và mì mía (Triticum compactum) được sử dụng để làm bánh nướng xốp, bánh quy và bánh ngọt và nấu chín mềm hơn.
Lúa mì có thể chế biến được những thực phẩm nào?
Hạt lúa mì là một loại lương thực chủ yếu được sử dụng để làm bột trong sản xuất bánh mì, chẳng hạn như mì ống, bánh ngọt và kẹo, cũng như trong sản xuất rượu và nhiên liệu sinh học.
Các nhà nghiên cứu biết được từ những ghi chép khảo cổ do những người du mục ở Tây Á để lại rằng sau khi con người học cách sử dụng ngũ cốc, họ dần chuyển từ săn bắt động vật sang thu thập hạt làm thức ăn cho chính mình ở đây. Người nông dân ngày xưa phơi khô, hái hạt, luộc chín rồi đem giã nhuyễn.
Lúc đầu họ ăn ngũ cốc thô, sau đó họ bắt đầu nghiền chúng với đá để lấy bột thô, từ đó họ nấu một loại cháo. Một trong những quá trình ban đầu như vậy là một nguyên mẫu sản xuất bột mì và nướng bánh mì. Bánh mì ban đầu là hỗn hợp của các loại ngũ cốc bán sống.
Những chiếc bánh như vậy được tìm thấy ở các dân tộc châu Phi và một số làng ở châu Á. Trong nhiều thế kỷ, nông dân tiếp tục lấy mẫu ruộng của họ để tìm những hạt giống có dấu hiệu tốt nhất, chẳng hạn như dễ thu hoạch, năng suất và khả năng chống chịu với điều kiện thời tiết, bắt đầu chỉ với lúa mì đơn thuần.
Mở rộng quy mô nuôi trồng cây lúa mì trong tương lai
Việc trồng, thu hoạch và gieo hạt nhiều lần đã dẫn đến việc thuần hóa lúa mì thông qua các hình thức chọn lọc và đột biến với các gai cứng, nguyên vẹn khi thu hoạch, hạt lớn và xu hướng chồi vẫn còn trên thân cho đến khi thu hoạch xong. Có một số loại khác được sử dụng để làm tinh bột, mạch nha, gluten và rượu.
Những công dụng và thực đơn món ăn phổ biến, chứa nhiều dinh dưỡng trở nên hấp dẫn các nước Châu Âu. Vì thế lượng lương thực chính của các nước đến từ tiểu mạch càng tăng, tạo điều kiện nâng cấp và mở rộng mô hình trồng trọt tiên tiến. Những chất lượng hàng đầu của sản phẩm nhờ sự quan sát tỉ mỉ từ các chuyên gia.
Những giống tiểu mạch năng suất cao tại Việt Nam
Hầu hết, bà con nhà nông khi canh tác đều mong muốn chọn được những giống lúa mì năng suất cao nhất, chống chịu tốt nhất và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bài viết dưới đây sẽ đưa ra những giống lúa tốt nhất cho việc gieo trồng, hy vọng bà con có thể tham khảo qua ưu điểm của những dòng này và lựa chọn để canh tác.
Dòng lúa mì thông thường tạo ra thực phẩm chính
Đây là giống tiểu mạch truyền thống cực kỳ thân thuộc với người nông dân Việt Nam, được sử dụng rộng rãi và lâu đời nhất trong nền nông nghiệp. Đặc điểm của chủng thông thường là thích hợp với điều kiện nuôi trồng và khí hậu của Việt Nam, dễ canh tác theo phương thức truyền thống.
Nhưng một khuyết điểm là khả năng chống chịu không tốt, dễ bị sâu bệnh gây hại và năng suất mang lại chưa cao. Hầu hết, khi gieo trồng dòng này phải mất thời gian khá lâu để thu hoạch, diện tích thu hoạch sẽ thấp hơn 3 – 4 lần diện tích được gieo trồng.
Dòng tiểu mạch lai mang lại năng suất vượt trội
Một số dòng lúa mì lai mang lại năng suất vượt cho nhà nông như: Giống Galera, Badiel và Califa Sur. Hầu hết những dòng trên là sản phẩm của nước ngoài, được nghiên cứu và sản xuất trong quy trình tiên tiến. Chúng có khả năng mang lại hiệu suất vượt trội, khả năng kháng lại sâu bệnh cao và thời gian thu hoạch ngắn hạn.
Nhờ những ưu thế vượt trội như trên mà giá thành của những dòng lúa mì lai khá đắt đỏ và hàng hóa khan hiếm trên thị trường. Giúp giống cây lúa có khả năng sinh trưởng nhanh và thích nghi với điều kiện tại mỗi vùng quốc gia rất tốt nên vẫn được nhà nông đánh giá rất cao trong việc ưu tiên chọn giống để gieo trồng.
Phương pháp trồng lúa mì hiệu quả
Phương pháp trồng lúa mì hiệu quả đòi hỏi ở bà con sự chỉnh chu và săn sóc từ khi bắt đầu gieo trồng cho đến khi thu hoạch xong. Giai đoạn, làm đất gieo trồng, nên san bằng mặt đất bằng cào. Đào các rãnh dài bằng xẻng hoặc thuê máy khoan thương mại gắn với máy kéo để cày ruộng và đào rãnh dài.
Gieo hạt tiểu mạch xuống ruộng theo hình bán nguyệt hoặc gắn máy gieo hạt vào máy kéo và hạt giống của bạn. Ở những khu vực khô hạn, hãy gieo hạt với lượng nhỏ. Các giống tiểu mạch được trồng tập trung sử dụng độ ẩm trong đất nhanh hơn, đặc biệt phát triển tốt nhất ở vùng khí hậu khô.
Tuy nhiên, hãy kiểm tra độ ẩm của đất cho cây vụ đông vào đầu mùa xuân và tưới nước khi thân cây mì khô bất thường. Đặt cờ bằng nhựa và cột phát sóng trên cánh đồng lúa mì. Sử dụng nhiều biện pháp dân gian để ngăn chim ăn hạt lúa trước khi chúng nảy mầm.
Sử dụng đúng lượng phân bón tự nhiên để bón vào đất và đảm bảo thân cây mì phát triển thích hợp. Giống lúa mì cần được thu hoạch vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè, tùy thuộc vào mùa vụ. Nên thu hoạch đúng thời điểm, không nên quá sớm hoặc quá trễ để đem đến chất lượng hạt đạt chuẩn khi hạt nở trong miệng và mềm khi cắn.
Cây lúa mì và cây lúa mạch có điểm gì khác nhau?
Để có thể sử dụng được, tiểu mạch phải được xay để tách cám và mầm ra khỏi nội nhũ và nội nhũ phải được nghiền thành bột mịn. Ngũ cốc nguyên hạt chứa tất cả các phần của hạt, bao gồm mầm, nội nhũ và cám, trong khi bột mì thông thường chỉ chứa nội nhũ.
Bột được sử dụng rộng rãi trong việc làm bánh mì, bánh quy, bánh mì cuộn, mì ống, mỳ sợi, bulgur, couscous và ngũ cốc ăn sáng. Ngoài ra, lúa mì có thể được lên men thành nhiên liệu sinh học, bia và đồ uống có cồn khác. Nó cũng được sử dụng với một lượng nhỏ làm thức ăn gia súc.
Lúa mạch không cần xay trước khi sử dụng mà thường được bóc vỏ để loại bỏ lớp ngoài cùng. Ngày nay, lúa mạch chủ yếu được sử dụng làm nguồn mạch nha cho thức ăn gia súc và đồ uống có cồn như bia. Bên cạnh đó, một lượng tiểu mạch cũng được sử dụng như một nguồn thực phẩm cho con người.
Ngoài ra, lúa mạch được tìm thấy trong ngũ cốc ăn sáng, bột yến mạch và thức ăn cho trẻ em. Lúa mạch cũng có thể ở dạng bột và thường được sử dụng với các sản phẩm làm từ lúa mì khác như bánh mì, mì ống và bánh nướng để cải thiện thành phần dinh dưỡng của sản phẩm.
Thành phẩm sau khi thu hoạch lúa mì
Lúa mì đến mùa thu hoạch khi hạt đã đạt tiêu chuẩn của người sản xuất. Nó cũng như các loại ngũ cốc khác, nói chung có hàm lượng carbohydrate cao, trung bình trong 100g có tới 72g carbohydrate, do đó, đây không phải là loại thực phẩm dễ ăn đối với những người mắc bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, ngũ cốc nguyên hạt rất giàu chất xơ, với hàm lượng chất xơ từ 12-15% trọng lượng khô của tiểu mạch. Tuy nhiên, phần lớn chất xơ này có trong vỏ và gần như bị loại bỏ hoàn toàn trong quá trình xay, dẫn đến sợi mì tinh chế chỉ còn lại rất ít chất xơ.
Thức uống được chế biến từ lúa mì
Thức uống chế biến từ tiểu mạch như một thức uống bổ sung năng lượng. Các bước thực hiện tại nhà khá đơn giản và thành công trong lần đầu tiên. Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm: 2 quả chuối, 1/2 cốc sữa chua, 1/4 cốc bột lúa mạch, 1 thìa đường dừa, quả óc chó, bột quế, 2 cốc nước.
Ta thực hiện các bước theo trình tự sau, đầu tiên lấy một cái chảo chống dính, bật lửa vừa, khi chảo nóng, cho hết nguyên liệu vào, nấu bột và nước theo tỷ lệ đã chuẩn bị. Tiếp sau đó, sử dụng máy xay sinh tố để xay nhuyễn hỗn hợp trên đến khi đạt đến độ mịn nhất định rồi đổ ra ly và thưởng thức thành phẩm.
Những lưu ý khi chế biến lúa mì
Sản phẩm chứa một lượng protein vừa phải, chủ yếu ở dạng gluten. Gluten tạo cho bột có độ đàn hồi và độ dính độc đáo. Đây là một đặc tính cần thiết để tạo hình và nướng bánh mì. Lúa mì nguyên hạt có chứa hàm lượng vitamin và khoáng chất phong phú như selen, mangan, magiê, phốt pho, đồng, axit folic, vitamin B và E.
Lưu ý khi được xay và tinh chế, nó sẽ trở thành mì trắng hoặc bột gạo, sẽ là những sợi mì có chứa những thứ này. Mức độ dinh dưỡng hầu như không còn. Hầu hết các thành phần thực vật trong tiểu mạch tập trung ở lớp cám và mầm, chúng được loại bỏ trong mì trắng đã qua tinh chế.
Lời kết
Lúa mì là thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, song cũng kèm theo nhiều tác dụng phụ nếu bạn sử dụng quá nhiều. Nên cân nhắc khi sử dụng và điều chỉnh liều lượng một cách hợp lý nhất. Hãy tra cứu thông tin kỹ càng trước khi dùng sản phẩm, để giữ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
